Kullanılabilirlik, bir ürünün potansiyel kullanıcıları tarafından, belirli bir kullanım bağlamı içinde,amaçlanan kullanım hedeflerine ulaşmak için, ne derece etkin, verimli ve tatmin edici bir şekilde kullanılabildiğidir.
Kullanılabilirlik Test Araçları
Bir ürünün veya bir web sitesinin kullanılabilirliği çeşitli araçlarla test edilir. Kullanıcıların dahil edildiği bu çalışmalar veri elde etmek için kullanılır. Kullanılabilirlik test araçları işlevlerine göre farklı özelliklere sahiptir:
- Bilgi Mimarisi
- Online Göz İzleme
- Mouse Hareketi ve Tıklama Haritası
- Yazılım Bazlı Göz İzleme
- İmaj Tıklama Haritası
- Laboratuvar Test Araçları
- Geri Bildirim Testleri
- Online Sezgisel Analiz
- Modere Edilen Online Kullanıcı Testi
- Modere Edilmeyen Online Kullanıcı Testi
- A/B Testi
Bilgi mimarisi:Web siteleri, intranetler ve yazılımlarda kullanılabilirlik ve bilginin bulunabilirlik seviyesini arttırmak için bilgiyi organize etmek ve etiketlemektir.
Online Göz İzleme:
Göz izleme kullanıcının ekranda nereye, ne kadar sürede kaç kere baktığına, anlık ve geçmiş dikkatinin nerede yoğunlaştığına, niyetine, zihinsel durumuna ilişkin bilgi sağlamaktadır. Sayısal ve görsel şekillerde sunulan bu bilgi sayesinde kullanıcının ara yüz ile etkileşiminin nasıl olduğuna dair fikir yürütülebilmektedir. Online göz izleme araçlarıyla da bilgisayar başında oturan kullanıcıların etkileşimleri ölçülebilmektedir.
Mouse Hareketi ve Tıklama Haritası:Amacı belirli sayfalarda kullanıcı hareketlerini takip etmek, genel sayfalarda kullanıcıların Mouse hareketlerinin ortalamasını almak amacıyla kullanılır.Mouse hareketlerini ve tıklama haritalarını çıkaran birçok test aracı bulunmaktadır. Online olarak kullanıcıların nereye tıkladıklarını gözlemleyebilir ve analiz edebilirsiniz.
Yazılım Bazlı Göz İzleme: Online göz izleme araçlarından biraz farklı olarak işleyen yazılım bazlı göz izleme test araçlarında tahmini olarak kullanıcının bakacağı yerler belirleniyor. Testi yapılacak olan web sitenin ara yüz imajı yüklenir. Ardından ise belirli bir rapor sunulmaktadır.
İmaj Tıklama Haritası: Tıklama haritaları kullanıcıların web sitesinde hangi noktalara tıkladıklarının yoğunluklarını net bir şekilde gösteren bir test çıktısıdır. Online ortamda test edilecek web sitesinin imajları test aracına yüklenerek kullanıcının tıklama hareketleri izlenebilmektedir.
Laboratuvar Test Araçları: Kullanıcıların laboratuvar ortamında yapılan testlerde esas amaç kullanıcı araştırmacısının kullanıcının davranışlarını gözlemleyerek çeşitli veriler elde edecek şekilde notlar almasıdır.
Geri Bildirim Testleri: Kullanıcıların ara yüzler hakkında çeşitli yorumlar yaparak web site/uygulama hakkında düşündüklerini geri bildirim şeklinde iletmesi üzerine kurulu test araçları kullanılabilirlik testlerinde kullanılabilir.
Online Sezgisel Analiz: Sezgisel analiz, ara yüzün kullanılabilirlik seviyesini belirli bir noktaya getirmek amacıyla yapılan ara yüz kontrolüdür. Uzman kişiler tarafından ilk inceleme sonucunda veriler elde edilir. Online olarak da web site veya uygulamanın uzman komüniteler tarafından yorumlanması olarak çalışmaktadır.
Modere Edilen Online Kullanıcı Testi: Kullanıcıların, kullanılabilirlik testi sırasında kullanıcı araştırmacısı tarafından yönlendirilerek testin uzaktan uygulanması ile gerçekleşir. Çeşitli yönergelerle belirli senaryoda kullanıcının ara yüzü kullanması sağlanır.
Modere Edilmeyen Online Kullanıcı Testi: Modere edilmeyen online kullanıcı testinin, modere edilen online kullanıcı testinden farkı daha önceden oluşturulmuş senaryoların kullanıcı tarafından adım adım uygulanarak testin gerçekleştiriliyor olmasıdır. Böylece kullanıcının yanında kullanıcı araştırmacısının olmasına gerek yoktur.
A/B Testi: A/B testleri ile bir sayfanın farklı versiyonlarının performansını ölçülebilir. Versiyonlar aynı sayfanın farklı tasarımları olabileceği gibi, aynı tasarım içinde sayfa ögelerinin yerlerinin değişmesinden de oluşabilir.Böylece online olarak ara yüzler kolayca test edilebilir.
Kullanılabilirlik testi ile ilgili bir video:
javascriptcodelearning.wordpress.com 